Van Cuijk, uurwerkmakers

 

 

Klokkenmaker Van Cuijk

info:

http://maakeenstijd.nl/?p=6418

Boxmeer kende in de 17e en 18e eeuw verschillende klokkenmakers. Van Cuijk of Van Kuyk, is de bekendste. Van een andere klokkenmaker, Reynerus Remmen en IJzermans zijn ook enkele fraaie klokken en zelfs torenuurwerken (!) bewaard gebleven.

Rond 1700 komt Petrus de zoon van Jacob van Cuick vanuit  Nieukerk bij Kerken in Duisland naar Sint Antonis. (Van deze Jacob zijn geen klokken bekend vermoedelijk was hij smid geweest.)

Nieuwkerk is een deelgemeente van het Duitse plaats Kerken. Het behoorde tot het graafschap Meurs en kwam in 1594 in handen van het huis Oranje- Nassau, en in 1702 kwam het in Pruisische handen als hertogdom Moers .

Het kan zijn dat Petrus van Cuijck  i.v.m. met een machtswisseling van daaruit vertrok naar Sint Antonis. Het zou ook kunnen zijn dat  hij een opdracht voor het maken van een torenuurwerk in Sint Antonis heeft aanvaard, of daar zijn vrouw heeft gevonden. Een zuster en broer van Petrus van Cuijck hebben respectievelijk in Boxmeer, Straelen en Mill  gewoond (zie de  stamboom van Herman Jan van Cuijk uit Boxmeer verderop in dit artikel.) Deze Herman Jan van Cuijk was de laatste, van Cuijk, die een klokken en juweliers zaak had in Boxmeer en is nu historicus. Dankzij Herman Jan van Cuijk is bovenstaand koningsschild van Gerardus van Cuijck bewaard gebleven.

De naam van Cuijck komt overigens in vele vormen voor, zoals van Kuijk, Kuick, Kuijck, Cuijk, en cuijck, en afgeleidde daarvan zoals Kuis.

Het is daarom moeilijk zoeken, in archieven. Bijvoorbeeld een uurwerk kan gesigneerd zijn met van Kuijck, maar in de archieven kan dezelfde persoon staan als van Cuijck. Daarbij komt nog dat het gebied ”Gelre” nogal eens van nationaliteit veranderde.

STAAND HORLOGE

(Zie foto’s)

Van deze familie is een fraaie staande klok gesigneerd met, H. VANCUIK a Boxmeer bewaard gebleven.

Deze klok is bij de Pastoor van Overasselt in bezit geweest. Het uurwerk en de  kast waren in een perfecte staat en uit 1e helft van de 19e eeuw. Wat het meeste opviel is de glazen wijzerplaat. Meestal zijn de uurwerken van, Van Cuijk gezien met een tinnen cijferring. Het uurwerk mist alleen het wekker mechanisme inclusief touw en gewichten daarvoor. Het heeft er wel op  gezeten gezien de wekker instelschijf achter de wijzers, en de gaten en uitsparingen in het uurwerk en de kast. 

Gezien de bouw van het uurwerk en de kast is de klok van de hand  van Hermanus Gerardi, Petri, Jacobi van Cuijk,  geboren op 21 december 1782 te Sint Antonis. Zijn ouders waren Gerardus van Cuik en Elisabeth Schnitselaer zij verhuisden als Hermanus  4 jaar is naar Boxmeer. Uit gegevens van een volkstelling in 1810 blijkt dat Hermanus en zijn broer Jacobus staan ingeschreven als horloger.

Door Toon Michiels, Vierlingsbeek 25-december 2014