Archeologisch onderzoek Synagoge
Een terugblik op de proefopgraving van de synagoge te Boxmeer van 2 augustus 2010.
Naar aanleiding van deze vondsten is er door het opgravingsbureau Baac een advies aan de Gemeente Boxmeer gegeven in zake conservering.
De Gemeente Boxmeer heeft naar aanleiding hiervan haar planning gemaakt. Door de aanleg van wateropvangbekkens en een parkeerterrein deed de gelegenheid zich voor de synagoge in zijn geheel bloot te leggen onder leiding van archeoloog Jos van der Weerden van Bureau Baac. De fundamenten zijn in tact gebleven.
Men wil de contouren laten terug komen in het plaveisel van de nieuwe parkeerplaats aldaar.
Een terugblik:
A
Archeologisch onderzoek in Boxmeer op de plaats van de Synagoge
Op 2 augustus 2010 vond er een archeologisch proefsleuvenonderzoek plaats op de open plek aan de Burgemeester Verkuylstraat te Boxmeer tegenover Houthandel Janssen. In de toekomst wordt hier een parkeerterrein gerealiseerd en er komt een basin voor de afvoer van het hemelwater.
Een gegeven was dat hier de Joodse synagoge gestaan heeft en de kans dat er nog resten van gevonden zouden worden was duidelijk aanwezig. En zo geschiedde.
Ik werd op maandagmorgen door Truus Weijers gebeld dat ze bij hen achter aan het graven waren. Precies op de plek van de oude synagoge. Dus snel er naar toe met de digitale camera in de aanslag. Dat leverde een aantal mooie foto's op. Amateurhistoricus Theo Seijs 
Synagoge te Boxmeer.
Info uit: Joods Historisch museum.
Al voor 1730 woonden er joden die in Boxmeer, die in dat jaar op gezag van de overheid gedwongen werden te vertrekken. Pas in het midden van de negentiende eeuw ontwikkelde zich in de plaats een kleine joodse plattelandsgemeente, behorend bij de joodse gemeente Cuijk. In 1858 kreeg Boxmeer de status van zelfstandige Bijkerk.
De synagoge, gelegen in Manenbiest, werd in 1865 in gebruik genomen. De joodse begraafplaats van Vierlingsbeek werd ook door de gemeente van Boxmeer benut. De oudste steen op deze begraafplaats dateert van 1784. In 1930 werd de joodse gemeente Vierlingsbeek bij die van Boxmeer gevoegd.
Een exportslachterij van Lion en De Wijze droeg in belangrijke mate bij tot de economische ontwikkeling van Boxmeer. Binnen de joodse gemeenschap was er een genootschap voor het onderhoud van de synagoge en een begrafeniscollege actief, voor de kinderen was er joods onderwijs.
Ten gevolge van de veranderende economische omstandigheden nam de joodse bevolking van Boxmeer in de eerste decennia van de twintigste eeuw af. Toch werd het zestigjarig bestaan van de synagoge in 1925 nog feestelijk herdacht. In de dertiger jaren zorgde de komst van vluchtelingen uit Duitsland voor een verdubbeling van het aantal joodse inwoners.
Tijdens de bezettingsjaren zijn alle in Boxmeer woonachtige joden in november 1942 gedeporteerd. Geen van hen heeft het verblijf in de concentratiekampen overleefd. De synagoge werd beschadigd bij oorlogshandelingen en in 1944 gesloopt.
In 1947 werd de joodse gemeente Boxmeer officieel bij die van Eindhoven gevoegd. Een stichting onder voorzitterschap van de burgemeester houdt zich sinds 1961 bezig met herstel en onderhoud van de begraafplaats. In 1989 werd in de muur van de begraafplaats een monument aangebracht ter nagedachtenis aan de vermoorde joodse plaatsgenoten.
In Boxmeer werd in mei 1995 een joods monument onthuld, waarin het hekwerk van de voormalige synagoge verwerkt is.
Het korte onderzoek zal verwerkt worden in een verslag waarin ook de maten van de fundering vastgelegd zijn.
De rest van het terrein is ook nog onderzoek. In een sleuf kwam een mooie oude waterput tevoorschijn.
.
